چنان که از ملاحظات فوق برمی‏آید، ارائه تعریف یا اهدافی معین برای خدمات راهنمایی و مشاوره، که مورد پسند همه مشاوران باشد، بعید می‏نماید.لیکن در مورد اهداف کلی مشاوره می‏توان توافق حاصل کرد.تقریبا همه مشاوران معتقدند که هدف اصلی مشاوره تعبیر رفتار مراجع در جهتی است که وی را به یک زندگی سودمندتر و رضایت بخش‏تر رهنمون سازد.

و در این مسیر کاوش و درک خویشتن به منظور خود- رهبر شدن یک هدف مورد قبول است.فرض این است که در امنیت رابطه مشاوره‏ای افراد قادرند در احساسات، ادراکات، ارزشها، درک خویشتن از دیگران، (1)-G.Sorenson,1965

(2)-Belkin,1975

(3)-Rollo May

(4)-Man''s Search for Himself(1953)

(5)-Erick From

(6)-The sane society(1955)

(7)-Carl Rogers

روابط با افراد دیگر...و ترسها و گزینشهای زندگی خویش کاوش کنند.حاصل این کاوش بینش بیشتر، خود ادراکی و تصریح نفس، برنامه‏ریزی و تغییر رفتار خواهد بود.با توجه به این که بیشتر مشاورین موافقند که نتیجه مطلوب مشاوره خودشناسی 1 و خود- رهبری 2 فرد مراجع-دانش‏آموز است، محور مشاوره را می‏توان آموزش مشکل‏گشایی، تصمیم‏گیری و برنامه‏ریزی دانست.در این مورد مشاوران می‏توانند به مراجعین خود کمک کنند تا اطلاعات محیطی لازم برای اتخاذ تصمیمات مناسب را کسب کنند و نسبت به آن بخش از خصوصیات شخصی خود که ممکن است با اتخاذ تصمیمات مرتبط یا در تعارض باشد صراحت و پذیرش حاصل کنند.البته، این بدین معنی نیست که مشاوران به دانش‏آموزان می‏گویند چه چیز نادرست است و چه باید بکنند.بلکه به آنان کمک می‏کنند تا خود به این مهم دست یازند و بر اساس اراده و تصمیم خویش سازگاری تحصیلی، شغلی، شخصی و کمال خویشتن را بازیابند.

بنابر توضیحات فوق نگارنده معتقد است:مشاوره جریان همیاری تخصصی با فرد در بررسی مشکل او از جوانب و دیدگاههای مختلف است تا با یادگیری فرایند مشکل‏گشایی و اخذ بینشی وسیع و همه جانبه نسبت به مسایل موفق به اخذ تصمیم مناسب شود.

مشاوره بر مشکلات مراجع تأکید دارد و به او یاری می‏دهد تا بیاموزد چه چیز برای حل این مشکلات لازم است.در حالی که راهنمایی، که از حیطه وسیعتری برخوردار است، با تأکید بر رشد شخصی کلیه افراد و پیشگیری از مشکلات، منتظر رویداد مشکل نمی‏ماند، بلکه در قالب یک سری خدمات سازمان یافته و منظم می‏کوشد تا تمام نظام تعلیماتی را تقویت کند و به همه توجه کند نه فقط افرادی که صرفا مشکل دارند.با این همه، اهداف آجل هر دو یاری دادن به فرد در مسیر خود-رهبری سازنده، رشد و تکامل نیروهای بالقوه فردی در سایه شناخت خویشتن و محیط، برنامه‏ریزی، تصمیم‏گیری عاقلانه و در نتیجه برخورداری از سازگاری و سلامت روان بیشتر است.

مشاوره عملی- 3 یک دیدگاه

از آنجا که راهنمایی و مشاوره رسیدن به اهدافی مشابه از مسیرهای متفاوت است، بلکین معتقد است بهتر آن است که کلمه‏ای واحد بیابیم که بتواند کنش دوگانه این تعهد را بیان کند.او اصطلاح مشاوره عملی را پیشنهاد می‏کند.او می‏گوید اگر مشاوره حقیقتا متعهد به رشد فرد است و هر دانش‏آموزی که به مدرسه راه می‏یابد باید به طریقی، مستقیم یا غیر مستقیم، از کار مشاور سود جوید، کاربرد این اصطلاح واحد که می‏تواند کل فرایند خدماتی راهنمایی و مشاوره را در بر گیرد مناسب‏تر است.به گمان او این اصطلاح به حد کافی وسیع است و می‏تواند جنبه‏های عملی آنچه را قبلا راهنمایی، مشاوره و روان‏درمانی نامیده می‏شد، بدون نیاز به برقراری تمایز بین آنها، فراگیرد.از دیدگاه او مشاوره عملی که زیرساز آن یک فلسفه جامع و خودآگاهی است، با تعهد به رشد همه جانبه فرد عمل می‏کند و شامل مصاحبه‏های رویاروی، فرایندهای گروهی، خدمات مدرسه‏ای، برنامه‏های تستی، فعالیتهای فوق برنامه، اطلاعات (1)-Solf-realization

(2)-Self-direction

(3)-Practical Counseling

تحصیلی و شغلی و هر چیز دیکری است که به رشد و تکامل مراجع به عنوان یک شخص کمک می‏کند.او می‏گوید با درک مشاوره عملی مشاورین قادر خواهند بود که موقعیت خود را در سلسله مراتب تعلیم و تربیت و خدمات بهداشت روانی کاملا درک کنند و این مشاورینند که بیش از هر کس دیگر فرصت این را دارند که به پرورش نسل جدیدی که باید سالمتر، خرسندتر و عاقلتر از نسل قبل باشد، کمک کنند.

چگونگی احیای خدمات راهنمایی و مشاوره

آشنایی با اهداف خدمات راهنمایی و مشاوره، نیز علم به این که هدف مدرسه تنها آموزش علمی، انتقال دانش و رشد عقلانی نیست بلکه زندگی توفیق‏آمیز در جامعه‏ای سریعا در حال رشد نیازمند کسب یک سری آگاهیها و مهارتهایی است که در قالب تدریس سنتی مطالب درسی ارائه نمی‏شود، ما را به معلمینی خاص به نام مشاور نیازمند می‏سازد.این معلمین می توانند در جهت تحقق بخشیدن به اهداف جامع آموزش و پرورش که همانا، رشد همه جانبه فرد در زمینه‏های تحصیلی، شغلی، روانی-عاطفی، سازشی، اجتماعی... است، گام بردارند.به عبارت دیگر، این معلمین می توانند در مسیر پویش تعلیم و تربیت، که به فعلیت رساندن و وسعت بخشیدن به قابلیتهای فرد است، به هر فرد محصل یاری دهند که به کسب بهترین رشد ممکن عقلانی و شخصی خویش نایل آید.

ضمن بهره‏برداری از دانش دیگران در زمینه اهداف قابل قبول و متعالی خدمات راهنمایی و مشاوره، نظام آموزشی و پرورش جامعه ما نیازمند این است که در جستجو برای تعیین اهداف سازنده و پویای خدمات راهنمایی و مشاوره خود به این سوال که«چه خدمت آموزشی لازمی در جامعه ما باید ارائه شود که هم اکنون توسط والدین، معلمین، مربیان، سایر کارکنان مدرسه، دوست، آشنا و دیگران انجام نمی‏گیرد؟» پاسخ گوید.پاسخ این سوال که گه گاه باید پرسیده شود و منعکس کننده نظر تمام اقشار ذی‏ربط جامعه: متخصصین و اساتید دانشگاه، مسئولان و دست اندرکاران آموزش و پرورش-مربیان، محصلان، تجار و کسبه...باشد، می‏تواند راهگشای تعیین اهداف عملی، مورد نیاز و سودمند خدمات راهنمایی و مشاوره در ایران باشد.